Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου 2006

Αρχίζει η νέα κοινοβουλευτική χρονιά.

Με αγιασμό αρχίζουν τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου (11.00) οι εργασίες της Γ’ Συνόδου της ΙΑ’ Περιόδου. Λέτε να έχουμε και στη Βουλή αντιδράσεις κατά του αγιασμού, ανάλογες με αυτές της Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών του ΣτΕ; Μπορεί η αναζήτηση πολιτικών ευθυνών για την υπόθεση των TOR-M1 να τερματίζεται άδοξα, παραμένουν όμως στο κοινοβουλευτικό προσκήνιο οι υποθέσεις αναθεώρησης του ΑΕΠ και του καρτέλ του γάλακτος*. Όχι για πολύ όμως, καθώς, μετά τον αγιασμό, τα μέλη του κοινοβουλίου θα αναχωρήσουν προς στήριξιν των υποψηφίων δημάρχων και νομαρχών των περιφερειών τους. Ίσως παραμείνουν εκεί και για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, ώστε να πάρουν δυνάμεις για τη συνταγματική αναθεώρηση, που μόλις άρχισε, και τον κρατικό προϋπολογισμό, που θα ψηφιστεί περί τα τέλη Δεκεμβρίου.

*εάν θέλατε να γίνετε κι εσείς προϊστάμενοι διευθύνσεων στη γενική διεύθυνση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αργήσατε! Οι αιτήσεις παραλαμβάνονταν μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου.-

Από το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας στην πορεία προς την ένταξη.

[..] τονίζει ότι, μολονότι η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων επισήμως δεν αποτελεί μέρος των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, είναι απαραίτητο για μια χώρα που ακολουθεί προενταξιακή πορεία,

[..] ανάλογη θέση πρέπει να υιοθετηθεί και για τις περιπτώσεις άλλων μειονοτήτων (όπως των Ελλήνων του Πόντου και των Ασσυρίων)·

Πρόγραμμα Βουλής 2-8 Οκτωβρίου 2006

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η επιτροπή Οικονομικών συνεδριάζει σήμερα στις 18.00 για το "Επίδομα Θέρμανσης" και αύριο Πέμπτη στις 10.00 για το προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Αύριο Πέμπτη στις 09.00 μπαίνει στην επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου το νομοσχέδιο "Ρυθμίσεις θεμάτων υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης".

Την Παρασκευή στις 10.30 ενημερώνει τις επιτροπές Παραγωγής και Ευρωπαϊκών η επίτροπος Ανταγωνισμού Neelie Kroes.

ΝΕΑ ΑΛΛΑΓΗ! Το νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία συνεχίζεται (και τελειώνει) αύριο Πέμπτη.

Δευτέρα, 2 Οκτωβρίου

11.00 (ολομέλεια) Αγιασμός για την έναρξη των εργασιών της Γ’ Συνόδου από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλο και τα μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

18.00 (ολομέλεια) [1] Εκλογή δύο Κοσμητόρων και τεσσάρων Γραμματέων από τη Συμπολίτευση [2] Εκλογή ενός Κοσμήτορα και ενός Γραμματέα από την Αξιωματική Αντιπολίτευση [3] Εκλογή ενός Γραμματέα από το δεύτερο κόμμα της Αντιπολίτευσης.

Τρίτη, 3 Οκτωβρίου

18.00 (ολομέλεια) Συζήτηση και ψήφιση ενιαία επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Οργάνωση συστήματος ελέγχου για τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης του Κρατικού Προϋπολογισμού και των εκτός του Κρατικού Προϋπολογισμού φορέων και άλλες διατάξεις»

17.00 (Γερουσίας) Επιτροπές Μορφωτικών και Ευρωπαϊκών: Ανταλλαγή απόψεων με μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανώτατης Παιδείας, Έρευνας και Πολιτισμού της Βουλής του Ομοσπονδιακού Κρατιδίου της Βαυαρίας για θέματα κοινού ενδιαφέροντος (ανώτατη παιδεία, μουσεία, θέματα αρχαιολογικών ανασκαφών).
18.30 (Γερουσίας) Επιτροπές
Μορφωτικών και Ευρωπαϊκών: Ενημέρωση από τον Καθηγητή κ. Peter Williams, Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Αρχής Αξιολόγησης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, για θέματα που αφορούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση, στο πλαίσιο των εργασιών της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων (δημόσιος διάλογος για την Ανώτατη Εκπαίδευση).
17.30 (151) Επιτροπή Παραγωγής κ Εμπορίου: Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κυβερνήσεως του Χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας για συνεργασία στον τομέα του Τουρισμού».

18.00 (150) Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης κ Δικαιοσύνης: (α) Κύρωση του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συμφωνία μεταξύ των Κυβερνήσεων των κρατών μελών της Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου πόντου (Ο.Σ.Ε.Π.) για τη συνεργασία στον τομέα παροχής έκτακτης βοήθειας και άμεσης ανταπόκρισης σε φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, μετά της συνημμένης δήλωσης του Αζερμπαϊτζάν. (β) Κύρωση του Μνημονίου Συμφωνίας για συνεργασία στον τομέα της Δημόσιας Διοίκησης, της Διαχείρισης Προσωπικού και της Οργάνωσης μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Διοίκησης και Εσωτερικών της Ρουμανίας. (γ) Κύρωση του Μνημονίου Συμφωνίας για συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Επίβλεψης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Τετάρτη, 4 Οκτωβρίου
10.30 (ολομέλεια) Συνέχιση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις».
18.00 (151) Επιτροπή Οικονομικών: Επεξεργασία και εξέταση της πρότασης νόμου «Επίδομα θέρμανσης».

Πέμπτη, 5 Οκτωβρίου
10.30 (ολομέλεια) Επίκαιρες ερωτήσεις.
11.30 (ολομέλεια) Ολοκλήρωση της συζήτησης επί των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις» .
09.00 (150) Επιτροπή Οικονομικών: Επεξεργασία του σχεδίου νόμου «Ρυθμίσεις θεμάτων του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων».
10.00 (151) Επιτροπή Οικονομικών: Συζήτηση επί του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2007.
11.00 (Γερουσίας) ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ: Συνέχιση της επεξεργασίας και εξέτασης των άρθρων 5, 14, 17, 20, 21 και 22 του Συντάγματος (Πρώτη Ενότητα: Σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους, Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα).

Παρασκευή, 6 Οκτωβρίου
10.30 (ολομέλεια) Επίκαιρες ερωτήσεις.
11.30 (ολομέλεια) Επίκαιρη επερώτηση σχετικά με τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος για τις τοπικές εκλογές.
10.30 (Γερουσίας) Επιτροπές Παραγωγής κ Εμπορίου και Ευρωπαϊκών: Ενημέρωση από την επίτροπο Ανταγωνισμού της ΕΕ Neelie Kroes για την πολιτική ανταγωνισμού της ΕΕ.


Δευτέρα 25 Σεπτεμβρίου 2006

Από την Άσπρη Λέξη (λέξεις με λατινική καταγωγή)

Προβοκάτορας
Πρόσωπο που διεισδύει δολίως σε οργάνωση, διαδήλωση, πολιτική εκδήλωση κ.λπ. και δρα υπονομευτικά (Μπαμπινιώτης).
Προέρχεται από το νεώτερο ουσ. προβοκάτωρ - λατ. provocator (= ο προκαλούμενος εις μάχην, είδος μονομάχων), παράγωγο του ρήματος provoco (= προκαλώ, πβ. ελλην. ρ. προβοκάρω).

Καβαλάρης
Ο ιππέας, ο έφιππος (δηλ. ο επί του ίππου καθήμενος) αντικαταστάθηκε κυρίως σε λαϊκό - καθημερινό λόγο από το μεσαιωνικό ουσ. καβαλάριος/ -ης.
Η λέξη ετυμολογείται από το λατ. caballarius (= ιππέας, < caballus =" ίππος,">Ντούτσε
Ο αρχηγός, ο ηγέτης.
Περίφημο προσωνύμιο του Μπενίτο Μουσολίνι.
Ετυμολογείται από το ουσ. της λατινικής duc (γεν. ducis = στρατιωτικός ηγέτης, πολέμαρχος, ηγεμόνας, αρχηγός), παράγωγο του ρήματος duco (= ηγούμαι, οδηγώ).

Μπούκα
Στόμιο, σήραγγα, υπόνομος.
Μεσαιωνική λέξη, που προέρχεται από το δημώδες λατινικό ουσ. bucca (= στόμα, στόμιο, είσοδος), που αντικατέστησε το κλασικό os (γεν. oris).


Μισεύω

Ξενιτεύομαι, αποδημώ, εκπατρίζομαι.
Μεσαιωνική λέξη (βλ. μισσεύω, μίσσα = η λήξη της λειτουργίας) - που χρησιμοποιείται περισσότερο σε λαϊκό και λογοτεχνικό λόγο.
Κατάγεται από το λατ. missum, τύπο του ρήματος mitto (= στέλνω, ρίχνω).
Παράγωγο ουσ. ο μισεμός.

Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2006

ΟΙ ΚΥΑΜΟΙ (ΤΑ ΚΟΥΚΙΑ…) ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΛΑΙΕΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ

Του Παντελή Αθανασιάδη









Ο «καιρός γάρ εγγύς», που θα έλεγε και ο πολυπράγμων τηλεοπτικός βιβλιοπώλης Δημοσθένης Λιακόπουλος και εννοούμε τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, με τους υποψήφιους όλων των βαθμίδων (νομάρχες, δήμαρχοι, σύμβουλοι κ.λπ.) να τρέχουν να μαζέψουν τα… κουκιά.!!! Δηλαδή τις ψήφους των δημοτών.

Και όμως κάποτε χρησιμοποιούσαν κυάμους, δηλαδή κουκιά στις ψηφοφορίες.
Για παράδειγμα στα Πρακτικά της Βουλής του 1871 σε πολλές ψηφοφορίες μπορούμε να αντιληφθούμε τον τρόπο με τον οποίο ψήφιζαν οι βουλευτές για τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα, μέσα στη Βουλή. Έτσι στην τύχη… Δεν έχει σημασία η ημερομηνία, διαβάζουμε:
«… Ετέθησαν επί του βήματος αι δύο κάλπαι. Εκφωνουμένου δε του καταλόγου των βουλευτών, έκαστος αυτών προσερχόμενος έρριπτεν, υπό την εποπτείαν του αντιπροέδρου και ενός βουλευτού εις μεν την μίαν κάλπην το ψηφοδέλτιον αυτού, εις δε την ετέραν τον κύαμον. Περατωθείσης της ψηφοφορίας, παρεβλήθη ο αριθμός των ψηφοδελτίων προς τον των κυάμων και ευρέθη ίσος. Είτα εγένετο διαλογή από τους ψηφολέκτας».
Δηλαδή μετρούσαν τα κουκιά και την σταυροδοσία…. Κάποτε βέβαια, στο μελλον, θα φτάσουμε και στη γενικευμένη ηλεκτρονική ψηφοφορία από τα σπίτια μας…
Μέχρι τότε, τα μάτια σας στα κουκιά και στα σταυρουδάκια!!!

Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2006

Από την Άσπρη Λέξη

Ζαβαρακατρανέμια
Η λέξη έχει θεωρηθεί ότι περιέχει κρυπτογραφημένα μηνύματα και έχει επιχειρηθεί να ερμηνευθεί με διάφορους τρόπους και αναγραμματισμούς. Ωστόσο, πιθανότατα δεν έχει ορισμένη σημασία, καθώς δεν περιλαμβάνεται ανάμεσα στις «χαρτογραφημένες» ελληνικές λέξεις - έχει ωστόσο ισχυρό συμβολισμό.
Γραμμένο από τον Μαρκόπουλο και αποδομένο από τη δωρική φωνή του Ξυλούρη τα δύσκολα χρόνια της επταετίας, το Ζαβαρακατρανέμια εκφράζει την αντίθεση - αντίσταση των δημιουργών στη λογοκρισία της χούντας.
Η επιβίωσή του τόσα χρόνια μετά αποδεικνύει τη «μαγική» δύναμη του λόγου να συγκινεί - ανταμωμένος ασφαλώς με τη μελωδία - προσλαμβάνοντας νέα «σημαντική», πέρα από τις συνήθεις και κοινώς συμφωνημένες σημασίες.


Γκουβέρνο

Η διοίκηση, η εξουσία.
Βενετσιάνικη λέξη (governo, που προέρχεται από το λατινικό ρήμα guverno, -are = διοικώ). Η χρήση της σήμερα είναι περιορισμένη, καθώς κατά τη μετεπαναστατική περίοδο αντικαταστάθηκε από τους λόγιους που επιμελούνταν τον καθαρισμό και εμπλουτισμό του ελληνικού λεξιλογίου από την αρχαία ελληνική λέξη εξουσία (< ρ. έξεστι), η οποία και επικράτησε.


Ακροβυστία

Ανατομικός όρος: το άκρο της πόσθης (του δέρματος του πέους) που καλύπτει τη βάλανο, η ακροποσθία.
Λόγια λέξη, επιβίωση του ελληνιστικού ουσ. ακροβυστία. Η λ. απαντά για πρώτη φορά στην Παλαιά Διαθήκη, στην περίφημη μετάφραση των Εβδομήκοντα, για να αποδώσει το εβραϊκό arelah: καί περιτμηθήσεσθε τήν σάρκα της ακροβυστίας υμών - χωρίο που αναφέρεται στην περιτομή (< περι-τέμνω, -ομαι).


Γκιόσα

Γίδα ή προβατίνα μεγάλης ηλικίας που έπαψε να γεννά. Ο Μ. Τριανταφυλλίδης της αποδίδει φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά: κατσίκα με μαύρη ράχη και μαύρα πλευρά, άσπρη κοιλιά και άσπρες γραμμές στο πρόσωπο.
Μεταφορικά και υβριστικά χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει δύσμορφη ή δύστροπη γυναίκα προχωρημένης ηλικίας.
Ο Γ. Μπαμπινιώτης - ακολουθώντας τον Μ. Τριανταφυλλίδη - ετυμολογεί τη λέξη από το βλάχικο ghes(u), ενώ ο Ν. Ανδριώτης - ασπαζόμενος την πρόταση του G. Meyer - θεωρεί ότι προέρχεται από το σλαβικό kozje.


Φιοριτούρα

Συνήθως στον πληθ.: οτιδήποτε προστίθεται για καλλωπισμό -εξωραϊσμό, κυρίως διακοσμητικό σχέδιο. Ειδικότερα, η λέξη χρησιμοποιείται κυρίως στον προφορικό λόγο με τη σημασία: τρόπος έκφρασης και συμπεριφοράς υπερβολικά περίτεχνος, «στολισμένος», εξεζητημένος: πβ. μίλα απλά χωρίς φιοριτούρες.
Στη μουσική φιοριτούρα είναι το στόλισμα, ο καλλωπισμός σε τραγούδι ή σε μουσικό κομμάτι.
Η λέξη είναι βέβαια ιταλική. Fioritura στα ιταλικά είναι η ανθοφορία (< λατ. flos, -oris = άνθος, λουλούδι), λέξη που μεταφέρθηκε στην ελληνική με μεταφορική σημασία - προφανώς από τις συνήθεις λουλουδάτες παραστάσεις των διακοσμητικών σχεδίων.

Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2006

Από την Άσπρη Λέξη (..στα θρανία)

Σπουδαστής
Κυρίως: αυτός που φοιτά σε ανώτερη σχολή ή σε σχολή που δεν εντάσσεται στην ανώτατη εκπαιδευτική βαθμίδα (πβ. οι σπουδαστές των Tεχνολογικών Eκπαιδευτικών Iδρυμάτων, σπουδαστής του Kρατικού Ωδείου κ.τ.ο.).

Επίσης λόγια λέξη, η οποία στη νεώτερη ελληνική απαντά από τα τέλη του 19ου αι. Η αφετηρία της βρίσκεται στην αρχαία ελληνική, όπου το ρήμα σπουδάζω σημαίνει εiμαι ενεργής, δραστήριος, ενδελεχώς ασχολούμαι περί τι και σπουδή ονομάζεται η επίμονος ενέργεια, δραστηριότης, φιλοπονία, τό ενσκήπτειν εν τινι, ο κόπος, η εργασία. Διαφορετική έννοια έχει το ελληνιστικό σπουδαστής (= εύνους, καλοθελητής, οπαδός).

Μαθητής

Αυτός που φοιτά σε σχολείο στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης. Επίσης, αυτός που παρακολούθησε ή παρακολουθεί άμεσα τη διδασκαλία κάποιου άλλου (πβ. οι δώδεκα μαθητές του Xριστού) ή αυτός που έμμεσα επηρεάστηκε από κάποιον άλλο ιδίως στον τομέα της τέχνης, της φιλοσοφίας ή της επιστήμης.

Λόγια λέξη που ανάγεται στο ουσ. της αρχαίας ελληνικής μαθητής (με όμοια σημασία = ο μανθάνων, ο διδασκόμενος < ρ. μανθάνω: πβ. μεσαιων. μαθαίνω).

Φοιτητής
Λόγια λέξη που «επέστρεψε» στο λεξιλόγιο της ελληνικής έπειτα από μακρά περίοδο «σιγής» - μαζί με το επίθ. φοιτητικός - στα τέλη του 19ου αι., ως απόδοση του γαλλ. etudiant.

Ωστόσο η λέξη είναι πολύ παλαιότερη, απαντά ήδη στον Πλάτωνα με έννοια όχι πολύ διαφορετική από τη σημερινή: ο πηγαίνων, ο ερχόμενος συχνά εις τι μέρος, μαθητής, μαθητευόμενος (πβ. το ομηρ. ρ. φοιτάω, -ώ = μπαίνω και βγαίνω, τριγυρίζω, πάντοτε με τη σημασία ή του συχνού και επαναλαμβανομένου, η του ασκόπου καί αβεβαίου, ή του ταχέως καί εν σπουδή βαδίσματος). Φοιτώ εις διδασκάλου ή εις διδασκάλων (ενν. οίκον ή διδασκαλειον) - συχνά και κατά παράλειψη του προθετικού συνόλου - σημαίνει «πηγαίνω στο δάσκαλο, στο σχολείο».


Πανεπιστήμιο

Λόγια λέξη, απόδοση στην ελληνική του λατινικού universitas (= σύνδεσμος επιστημόνων), από το οποίο τα «ευρωπαϊκά» university, universite, universita. Ο Γεώργιος Ζηκίδης, συντάσσοντας το λεξικό του στις αρχές του 20ου αι., θεωρεί το πανεπιστήμιον νέα λέξη.

Το ουσ. πανεπιστήμιον το έπλασε ο Αδαμάντιος Κοραής το 1810, πιθανόν ως ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο (κατά παράλειψη προφανώς της λ. ίδρυμα ή διδακτήριο) του επιθέτου πανεπιστήμιος (:σύνθετη λέξη < παν- + επιστήμη). Ο Άνθιμος Γαζής θεωρεί ορθότερο τον όρο πανεπιστημόνιο με βάση το ελληνιστικό πανεπιστήμων (< παν- + -επιστήμων < ρ. επίσταμαι = ο ειδήμων των πάντων). Το 1816 ο ιατροφιλόσοφος Πέτρος Ηπίτης εισάγει τον όρο πανεπιστημείο (πβ. σχολείο), ενώ ήδη από το 1800 έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρύτερα η λέξη πανδιδακτήριο.
Θρανίο
Αρχαίο ουσιαστικό: θρανίον (= μικρός πάγκος, μικρό κάθισμα), υποκοριστικό του θράνος (= έδρα, κάθισμα, πβ. θρόνος). «Από κάλω καί θρανίου» αναφέρει ο Αριστοφάνης στους Βατράχους, εννοώντας τό τιθέμενον υπό τούς πόδας του απαγχονιζομένου.

Θράνος ονομαζόταν επίσης η ανωτάτη σειρά των κωπών επί της τριήρους καί θρανίτης ο κωπηλάτης ο καθήμενος επί του ανωτάτου των τριών εδωλίων.

Κατά μία εκδοχή με το θρανίον συνδέεται ετυμολογικά το ρήμα θρησκεύω (= εισάγω καί τελώ θρησκευτικά χρέη, τηρώ μετά θρησκευτικής ευλαβείας) και το παράγωγο ουσιαστικό του θρησκεία.

Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2006

Ο Ζαχαρίας για δημοτικός σύμβουλος Αγ. Βαρβάρας.

Εκπομπάρχης δεν είναι*. "Μεγαλοδημοσιογράφος" δεν το παίζει. Θέλει ωστόσο να ασχοληθεί με τα κοινά . Ο δικός μας Ζαχαρίας Γεωργούσης (εφημερίδα Άνω-Κάτω) ευελπιστεί να υπηρετήσει ως δημοτικός σύμβουλος τους κατοίκους της Αγίας Βαρβάρας. Ο Ζαχαρίας συμμετέχει στο συνδυασμό "Η Δική μας Πόλη" του νυν δημάρχου Λάμπρου Μίχου.
Καλή τύχη.


*Οδηγία 3/5.9.2006 του ΕΣΡ

..
11.
Κατά τη διάρκεια εφαρµογής της παρούσης οδηγίας διακόπτεται η µετάδοση εκποµπών, την ευθύνη παραγωγής ή την παρουσίαση των οποίων έχει πρόσωπο που συµµετέχει ως υποψήφιος στην εκλογική αναµέτρηση της 15ης ή και της 22ας Οκτωβρίου 2006.
..

Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2006

Από τη Άσπρη Λέξη (Κυθηραϊκές λέξεις)

Ρετσέτα
Λέξη με δυτικές ρίζες: πβ. ιταλ. ricetta/ βενετ. receta.

Ιδιωματική σημασία: ιατρική συνταγή, σημείωμα, λογαριασμός: πβ. του 'κοψε ρετσέτα.

Η λέξη στον προφορικό λόγο - και συνήθως ειρωνικά - χρησιμοποιείται συχνά με τη σημασία «λεπτομερής κανόνας - οδηγία, που εφαρμόζεται κατά γράμμα, με τρόπο άκριτο και μηχανιστικό» (πβ. τυφλοσούρτης): Eδώ θέλει φαντασία και ευρηματικότητα, όχι έτοιμες ρετσέτες.


Μόδια (τα)
Είδος μέτρου δημητριακών.
Από το ελληνιστικό ουσ. μόδιος (= μέτρον ξηρών, ιδίως σιτηρών / αγγείον τοιαύτης χωρητικότητος / μέτρον μήκους ίσον πρός 200 οργυιάς).
Η λέξη χρησιμοποιείται επίσης στην λαϊκή ευχή των επισκεπτών ή διαβατών προς τον ιδιοκτήτη αλωνιού. Κατά την παράδοση, όταν ο αλωνιστής ξεκουράζεται στο αμπλήκι, ένα δέντρο που υπάρχει φυτεμένο κοντά στο αλώνι γι' αυτό το σκοπό, οι ξένοι που τυχαίνει να περάσουν, του εύχονται: «Ώρα καλή, χίλια μόδια», ή «Χίλια μόδια, και το αγώι χώρια».
Η λέξη χρησιμοποιείται και στην περίφημη μετάφραση της Οδύσσειας από τους Ν. Καζαντζάκη - Ιω. Κακριδή:
«Νένα, τις στάμνες, έλα, γέμισε κρασί γλυκό, και να 'ναι
απ' τα κρασιά μας το καλύτερο, μετά απ' αυτό που κρύβεις
για το θεϊκό Οδυσσέα, τον άμοιρο, με την ελπίδα πάντα
πως θα 'ρθει κάπουθε ξεφεύγοντας τις Λάμιες του θανάτου.
Να μου γεμίσεις στάμνες δώδεκα, να τις βουλώσεις όλες,
και σε δερμάτια κριθαράλευρο καλοραμμένα βάλε
είκοσι μόδια να 'ναι θα 'θελα καλαλεσμένο αλεύρι».

Ζάλο

Βήμα, βηματισμός, πήδημα. Επίσης: η πατημασία, το χνάρι (κυρίως στον πληθ.): επήρε τα ίδια ζάλα για να τον βρει.
Ετυμολογείται από το ουσ. της αρχαίας σάλος (= φουσκοθαλασσιά, κλυδωνισμός - ταρακούνημα του πλοίου λόγω θαλασσοταραχής).
Η λέξη χρησιμοποιείται στον Ερωτόκριτο: «Kι ωσά φεγγάρι λαμπυρός εφαίνετο στη μέση είς Kαβαλάρης, κ' ήρχετο την Tζόγια να κερδέσει, σ' ένα φαρί μαυρόψαρο, όμορφο και μεγάλο, πηδώντας και χλιμίζοντας ήκανε κάθε ζάλο».
Ζάλα ονομάζονται ακόμη τα βήματα του χορού: πβ. το περίφημο πεντοζάλι - όνομα που σύμφωνα με την παράδοση προέρχεται από τον «πέμπτο ζάλο», το πέμπτο «βήμα», δηλ. την πέμπτη κατά σειρά ευκαιρία - απόπειρα για απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους (: την πέμπτη επανάσταση των Κρητικών κατά το 1770).

Βαγιοκλαδίζω
Σύνθετη λέξη: βάγιο + κλαδί.
Σημασία: περιποιούμαι ιδιαιτέρως, εξαιρετικά.
Το ρήμα αρχικά αναφερόταν σε λουλούδια και δέντρα (όπως είναι φανερό από την ετυμολογία του) και μεταφορικά και κατ' επέκταση χρησιμοποιείται για άνθρωπο.

Ξενομπασάρης

Λαϊκής προέλευσης σύνθετο ουσ.: ξένα + εμπασάρης.
Σημασία: ο προερχόμενος από ξένο μέρος.
Ξενομπασάρης ονομάζεται επίσης ένας παλιός κρητικός χορός που χορευόταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '60 στα ορεινά χωριά της Ιεράπετρας και στο Μιραμπέλλο. Έχει χορευτική μελωδία, είναι αργός και συρτός και συγγενεύει με το «Σιγανό» που χορεύεται σήμερα.
Οφείλει την ονομασία του στην μαντινάδα που λέγεται σύμφωνα με την παράδοση πρώτη κατά την εκτέλεσή του: «Ξενομπασαριάκι μου ξενομπασάρικό μου, σγουρό βασιλικάκι μου και να 'σουνε δικό μου». Γνωστός και με την ονομασία «Μανά» (από το «τσάκισμα», την επωδό «Για το Θεό, μανά μου!», που λέγεται ανάμεσα στις μαντινάδες).

Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2006

Μαθήματα εφήβων σε ενήλικους βουλευτές!

Η βουλευτής Α’ Αθηνών του ΠΑΣΟΚ Συλβάνα Ράπτη προήδρευε μίας εκ των τριών επιτροπών Κοινωνικών υποθέσεων της «Βουλής των Εφήβων» όταν στην αίθουσα «151» μπήκε η πρόεδρος του εθνικού κοινοβουλίου Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα, προκειμένου να παρακολουθήσει ορισμένες από τις τοποθετήσεις των μαθητών.

Μας έδωσαν μαθήματα συζήτησης οι έφηβοι βουλευτές είπε στην πρόεδρο η κ. Ράπτη. «Ούτε μία φορά δεν χρειάστηκε να εγκαλέσω ομιλητή για χρόνο. Πήρα μάθημα, το ομολογώ πρόσθεσε η κ. Ράπτη η οποία κάλεσε την κ. Μπενάκη «να μας το θυμίζει συχνά όταν είναι στην έδρα». «Σε σας θα το θυμίζω συχνά» απάντησε με ..χαμόγελο η πρόεδρος!

Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2006

Από το ..Φούτζι στην Πειραιώς. (Ay Grecia!)

Τη διαδρομή Βουλή-"Σινέ-Κεραμεικός"-Ομόνοια είχαν υπόψιν τους οι πιτσιρικάδες που συμμετείχαν στη φετινή "Βουλή των Εφήβων". Από τις πρωινές συνεδριάσεις και τα έδρανα των "μεγάλων" βουλευτών, "έτρεξαν σφαίρα" στον πρώην κινηματογράφο για μια μπουκιά και μια γιγαντοοθόνη. Όμως η ήττα από τους Ισπανούς, τους "κατέβασε" από το ..Φούτζι στην Πειραιώς για να κλωτσήσουν κανά σκουπιδοτενεκέ για εκτόνωση. Γύρω τους, οι Αθηναίοι, με ένα θλιμμένο βλέμμα από μια ήττα που δεν περίμεναν να έρθει με αυτό τον τρόπο. Χειρότερα ακόμα, οι "σημαιάδες" στην Ομόνοια και στα πέριξ, που περιμένουν τέτοιες μέρες να βγάλουν μεροκάματο. Βέβαια, αυτό που σήμερα φαίνεται παρηγοριά, δηλαδή ότι η 2η θέση ήταν "η μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία των ομαδικών αθλημάτων", αύριο θα είναι η μόνη λογική περιγραφή της καταπληκτικής πορείας της εθνικής στην Ιαπωνία. Εύγε στους πρώτους Ισπανούς, εύγε και στην ελληνική ονειρική ομάδα.